|
|
|
|
|
 |
|
|
|
Aktüerya insanların, doğum, ölüm, hastalık, sakatlık, emeklilik gibi yaşamını; yangın, kaza, deprem, sel, hırsızlık gibi mal varlığını etkileyen rastgeleliğe bağlı, öngörülemeyen olaylarla ve bu olayların finansal etkileriyle ilgilenir. Aktüerya bilimcileri bu tür olayların oluşma riskini analiz etmek, olasılıklarını tahmin etmek ve bu olayların finansal etkilerini hafifletici güvenlik programları oluşturmak üzere eğitilirler.
Her insan ve kurum riskle karşılaşabilir ve risk çok farklı şekillerde oluşabilir. Aktüerler riski ölçme ve yönetmede uzman olduklarından, toplumun fiziksel ve ekonomik koşullarının iyileştirilmesinde önemli katkıları vardır. Aktüerlerin geliştirdiği risk programları dikkate alınmadığında, ekonomide istenilmeyen durumlar ortaya çıkabilir.
Aktüerya eğitiminin amacı aktüerya, istatistik, matematik, sigortacılık, bilgisayar, finans gibi bilgilerle donatılmış; sosyoloji, felsefe gibi sosyal bilim dersleriyle desteklenmiş ve bu bilgileri ilgili olduğu her alanda kullanılabilecek çağdaş, yaratıcı ve sorunları bağımsız olarak çözebilecek aktüerler yetiştirmektir.
Dört yıllık Aktüerya eğitiminde önce matematik, istatistik, bilgisayar ve ekonomi ağırlıklı temel dersler, daha sonra risk kuramı, risk analizi, hayat ve hayat dışı sigortalar matematiği, emeklilik matematiği, finans matematiği, aktüeryal yazılımlar, aktüerya uygulamaları gibi uzmanlık dersleri verilmektedir. Aktüerya eğitiminde başarılı olan öğrenciler gerekli kredileri tamamlayarak İşletme ya da Ekonomide Yandal diploması da alabilirler.
Aktüer olmak isteyen adayların matematik bilgisi güçlü, bilgisayardan yararlanarak sayısal analizler yapmaktan hoşlanan, girişimci, araştırmacı, yeniliklere açık, ekonomi ve bankacılıkla yakından ilgili kişiler olmaları gerekir.
Aktüerler ekonominin tüm sektörlerinde çalışabilirler. Ancak daha çok sigorta şirketleri, ticari bankalar ve yatırım bankaları gibi finansal hizmet sektörü ile özel ve kamu sosyal güvenlik kurumlarında çalıştıkları bilinmektedir. Aktüerlerin ağırlıklı olarak sigorta şirketlerinde çalışmasının nedeni risk yönetiminin toplum tarafından en iyi bu alanda hissedilmesidir. Finansal olarak kaybetme riski, sigorta şirketine belli bir prim karşılığında devredilir. Aktüerler, sigorta sektöründe sigorta ürünleri oluşturarak bu ürünlere ilişkin primlerin ve rezervlerin belirlenmesinde ve bu primler karşılığında sigortalılara ödenecek hasar ödemelerinin yapılabilmesini sağlamak için şirketin aktüeryal dengesinin oluşturulmasında anahtar rol oynarlar.
Mezunlar, ulusal ya da uluslararası aktüerlik sınavlarına girerek Aktüerlik Yönetmeliği’ nin öngördüğü koşulları yerine getirdikleri takdirde, imza yetkisine sahip Aktüer ünvanını da alabilirler. Aktüerlerin; istatistik, finans, mevzuat, muhasebe ve sigortacılık konularında kendilerini değişen dünya koşullarına uygun olarak geliştirdikleri takdirde iş alanları oldukça geniştir. Aktüerlik mesleği, ABD ve Avrupa’da ücret, prestij ve iş tatmini açısından en iyi on meslek sıralamasında ilk beşin içerisinde yer almaktadır.
Aktüerya eğitimi almanın, aktüerliğin toplum tarafından yeni tanınan bir meslek olmasından dolayı bir takım zorlukları olduğu gibi, aktüer sayısının azlığı ve sektörün aktüerlere olan ihtiyacı ve dünyada aktüerliğin aranan meslek grupları içerisinde yer alması gibi avantajları da bulunmaktadır.
|
ÖZELLİKLE ABD'de en iyi meslekler sıralamasında ikinci sıraya oturan aktüerlik Türkiye'de çok az biliniyor. Sadece Hacettepe Üniversitesi'nde ve Marmara Üniversitesi'nde verilen aktüerlik lisans eğitimi, sigortacılık başka olmak üzere, özel sektör ve kamuya finansal riskleri önceden hesaplayıp önlem alacak profesyonel elemanlar yetiştiriyor. Bu üniversitelerin ilk mezunları Türkiye'de önemli bir boşluğu doldurmaya aday olduklarını belirtiyorlar.
Türkiye'de yeni yeni tanınmaya başlayan aktüerlik, dünyada olduğu gibi ülkemizde de parlamaya başlayan yeni iş alanlarından biri. Henüz çok az uzman aktüer bulunması nedeniyle de istihdam konusunda şanslı olan aktüerliği ve geleceğini Hacettepe Üniversitesi Aktüerya Bilimleri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ömer Esensoy anlattı:
RİSKİ ÖNECEN GÖRME ZAMANI
Aktüerya, bir tür risk mühendisliği. Aktüerler, gelecekteki muhtemel riskleri önceden tahmin etmek için eğitiliyorlar. Aktüerler, tahmin ettikten sonra o risklerin muhtemel finansal etkilerini minimize eden kişiler. Diyelim ki siz bir emeklilik şirketisiniz ve insanlara emeklilik maaşı ödemeyi taahhüt ediyorsunuz. Her ay bin dolar ödeyeceğinizi taahhüt ettiğinizde riskiniz ödeyeceğiniz bu maaşlardır. İşte bu riski yönetebilmek için ne kadar pirim almanızı hesaplamak ve bu riskin finansal etkilerini hafifletmek aktüerlerin işi. Aktüerler hem riski ölçer hem de o riskin finansal etkilerini hafifletirler. Aktüerler, kamuda da önemli görevler üstlenirler. Emekli Sandığı, Bağkur, SSK gibi ciddi riskler üstlenen kurumlar için de aktüerler oldukça önemliler. İnsanlar artık gelecek öngörü ve planlarını aktüer hesaplara dayandırıyorlar. Deprem, doğal afetler ve benzeri risklerinin hesaplanması ve sonuçlarının hafifletilmesi de aktüerlerin iş alanlarından.
ABD'DE PARLAYAN MESLEK
Esensoy, aktüerlik mesleğinin dünyadaki önemine de dikkat çekerek, Türkiye'de de aktüerliğin giderek önem kazandığını söyledi: Bu iş dünyada son derece önemli ve prestijli. Türkiye'de daha önce bu konuda dört yıllık lisans eğitimi verilmiyordu. Şu anda da lisans eğitimi veren iki üniversite, Hacettepe ve Marmara Üniversitesi. Oysa dünyada bu konuda hem lisans hem lisansüstü programları var. Yurtdışında bu işe çok yüksek değer veriliyor. Bazı değerlendirmelere göre ABD'de en iyi 10 meslek arasında ikinci sırada aktüerlik yer alıyor. Artık Türkiye'de de her hayat sigortası şirketi, bir aktüer bulundurmak zorunda, aynı zamanda yine bizim sosyal güvenlik kurumlarında da aktüerya birimleri oluşturuluyor. Buradan mezun olan aktüerlerin seçeneği oldukça fazla, bütün bankalar, bankaların araştırma birimleri sigorta şirketlerinin tüm birimleri, iş alanlarımız içinde. Ayrıca finans kuruluşları, sigortalar ve kamu kuruluşları yanında danışmanlık ve araştırma şirketleri de iş alanlarımıza dahil.
İlk mezun olan öğrenciler umutlu
Esensoy, Aktüerya Bölümü'ne girebilmek için ÖSS'de alınması gerekli puanın her yıl yükseldiğini de belirterek, "Bizim bölümümüz son üniversite sınavlarında ODTÜ İstatistik Bölümü dışında bütün istatistik bölümlerinden, Fen Fakültesi içinde matematik bölümü dışında fen fakültesindeki bütün bölümlerden ve iki mühendislik fakültesi dışındaki bütün mühendisliklerden daha yüksek puanla öğrenci alıyor" dedi. Yeni mezunlardan Ahu Karakaş ise gelecekten oldukça umutlu. Karakaş, bölümü başarıyla bitirmek için çok çalıştıklarını belirterek şöyle dedi: "İlk mezunlar olarak iş konusunda umutluyuz. Bu sektörde deneyimli ve bizim kadar eğitimli insanlara ihtiyaç var, gerçekten zor bir bölüm. Mezun olmak için çok çaba harcadık. Hepimiz sektörde stajlarımızı yaptık. Sektördeki tepkiler çok olumlu. Özellikle Amerika'da çok önemli ve saygın bir meslekÖ Türkiye'de böyle bir boşluğun dolması da gelecek için umut verici."
Profesyonel eleman isteniyor
AktÜerler, mevcut durumu inceleyen ve o bilgilerle geleceği planlayan insanlar olduklarından bütün finansal iş alanlarında yerleri var. Öğrencilerimiz burada istatistik, bilgisayar, işletme, iktisat dersleri de aldıklarında birçok alanda istihdam edilebilecekler. Aktüerya, alanının gelişmesi ve uzmanların çoğalması Türkiye'de hem kamu alanında hem de özel sektörde ciddi bir değişimin ve profesyonelleşmenin gelişmesine kapı açıyor. Bizim yüksek lisans programımız lisans eğitimizden çok önce başlamıştı ve şimdi birçok önemli şirketin aktüerya bölümünde önemli mevkilerde çalışıyor arkadaşlarımız. Ayrıca lisans öğrencilerimiz de daha stajlarını yaparken iş anlaşmalarını yapmaya başlıyorlar çünkü sektörün bu konuda eğitim almış uzmanlara büyük ihtiyacı var.
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
Mobile 2009,by copyright
|
|
|
|
